دانه چیا چیست؟
دانه چیا گیاهی کوچک اما سرشار از مواد مغذی است. آنتیاکسیدانها، مواد معدنی، فیبر و اسیدهای چرب امگا ۳ موجود در دانه چیا به سلامت قلب، قوی شدن استخوانها و تنظیم قند خون کمک میکنند. دانههای چیا که از گیاهان بومی مناطق جنوب غربی ایالات متحده و مکزیک به شمار میروند، شکلی بیضی و خاکستری با لکههای سیاه و سفید و قطری در حدود ۲ میلیمتر دارند. این دانهها جاذب رطوبت هستند و زمانی که خیسانده میشوند، تا ۱۲ برابر وزن خود مایعات را جذب میکنند.
دانه چیا و ارزش تغذیهای
ارزش غذایی موجود در هر ۱۰۰ گرم دانه چیا:
- کالری: ۴۸۶
- چربی کل: ۳۱ گرم (۴۷٪)
- چربی اشباعشده: ۳.۳ گرم (۱۶٪)
- کسترول: ۰ میلیگرم (۰٪)
- سدیم: ۱۶ میلیگرم (۰٪)
- پتاسیم: ۴۰۷ میلیگرم (۱۱٪)
- کربوهیدرات کل: ۴۲ گرم (۱۴٪)
- فیبر: ۳۴ گرم (۱۳۶٪)
- پروتئین: ۱۷ گرم (۳۴٪)
- کلسیم: ۶۳٪
- آهن: ۴۲٪
- منیزیم: ۸۳٪
- ویتامین سی: ۲٪
دانه چیا و سلامتی بدن
دانه چیا حاوی کوئرستین است، یک آنتیاکسیدان قوی که میتواند خطر ابتلا به چندین بیماری از جمله بیماری قلبی را در انسان کاهش دهد. این دانهها فیبر بالایی دارند که به کاهش فشار خون بالا کمک میکنند.
التهاب مزمن در مواردی منجر به بیماریهایی مانند بیماری قلبی و سرطان میشود. دانه چیا با داشتن آنتیاکسیدانی به نام کافئیک اسید با التهاب در بدن مبارزه میکند و احتمال بروز این بیماریها را کاهش میدهد. میزان کلسیم در دانههای چیا بسیار بالاست و به همین دلیل، این ماده غذایی میتواند در تقویت استخوانها نیز موثر باشد.
دانه چیا و دیابت
دانههای چیا با داشتن مقدار بالای فیبر، جذب قند در خون را کند کرده و سطح قند خون را کاهش میدهند. به همین دلیل این ماده غذایی میتواند به کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ و عوارض این بیماری کمک کند. ۲۸ گرم دانه چیای خشک حدود ۱۰ گرم فیبر دارد. یک فرد بالغ بسته به سن و جنسیت خود باید روزانه بین ۲۲.۴ تا ۳۳.۶ گرم فیبر مصرف کند.
دانه چیا و ورزشکاران
محققان میگویند مصرف دانههای چیا حین تمرین، تاثیری روی عملکرد ورزشی ورزشکاران ندارد؛ اما آنها همچنان باید این ماده مغذی را در رژیم غذایی خود بگنجانند. دانههای چیا منبع کاملی برای پروتئین هستند، به این معنی که تمام اسیدهای آمینه ضروری مورد نیاز بدن انسان را دارند. افزودن چیا به اسموتی یا وعدههای غذایی بعد از تمرین، پروتئین لازم برای ترمیم و ریکاوری عضلات را فراهم میکند. این دانهها با داشتن غلظت بالایی از اسیدهای چرب امگا ۳ میتوانند به کاهش التهاب نیز کمک کنند.
مصرف دانه چیا برای لاغری تاثیر چندانی ندارد و تنها به دلیل داشتن فیبر بالا میتواند منجر به ایجاد احساس سیری و مصرف کمتر غذا شود. البته همین موضوع میتواند در درازمدت به کاهش وزن کمک کند؛ اما برای دستیابی به نتیجه بهتر، لازم است رژیم غذایی جدیتری بگیرید.
دانه چیا برای مادران
دانه چیا به دلیل داشتن امگا ۳، کلسیم و آنتیاکسیدانهای مختلف، به عنوان یک مکمل غذایی سالم در دوران بارداری توصیه میشود. وجود فیبر و پروتئین در این دانهها میتوانند به کنترل قند خون، پیشگیری از گرسنگی و رفع یبوست کمک کنند. با این حال برای اطلاع از میزان استاندارد این ماده غذایی برای مصرف روزانه، حتما با پزشک خود مشورت کنید.
مصرف دانه چیا در دوران شیردهی نیز مفید است. بدن روزانه به ۴۵۰ تا ۵۰۰ کالری اضافی برای تولید شیر مادر نیاز دارد و هر ۳۰ گرم دانه چیا میتواند ۱۳۸ کالری از این میزان را تامین کند. همچنین مواد مغذی بدن مادر مانند کلسیم، منیزیم و روی از طریق شیر به نوزاد میرسد، بنابراین خوردن دانه چیا در دوران شیردهی بسیار ضروری است.
توصیه پزشکان
پزشکان توصیه میکنند مصرف روزانه ۲ قاشق غذاخوری (۳۰ گرم) دانه چیا میتواند روی سلامت عمومی افراد تاثیر مثبت بگذارد. ۳۰ گرم دانه چیا حاوی ۱۳۸ کالری، ۱۰ گرم فیبر، ۹ گرم چربی و ۵ گرم پروتئین است. این دانهها طعم چندانی ندارند و میتوانید در غذاهای مختلفی از آنها استفاده کنید.
چیا به دلیل داشتن حجم زیادی از کلسیم، فسفر و منگنز، منبع غذایی خوبی برای پیشگیری از پوکی استخوان و سایر مشکلات استخوانی محسوب میشود.
اگر دانههای چیا را در آب بخیسانید، محلولی با بافت ژلهای به دست میآید. این محلول، باکتریهای مفید روده را تغذیه کرده، به کند شدن هضم کمک میکند و باعث میشود تا زمان بیشتری احساس سیری کنید. مصرف روزانه بیش از ۳۰ گرم دانه چیا از سوی پزشکان توصیه نمیشود.